Yr Esgob Mary yn ymweld ag Eglwys Uno Llanfair

Mae’r Esgob Mary a’r Parchedig Emma wedi ymweld ag Eglwys Uno Llanfair ym Mhenrhys yn Ardal Weinidogaeth y Rhondda i ddysgu am y ffyrdd niferus y mae’r eglwys yn gwneud gwahaniaeth i’r gymuned.

Eglwys eciwmenaidd yw Llanfair, a gefnogir ac a gydnabyddir gan wyth o Eglwysi hanesyddol Cymru (yr Eglwys yng Nghymru, Undeb Bedyddwyr Prydain Fawr, Undeb Bedyddwyr Cymru, y Ffederasiwn Cynulleidfaol, yr Eglwys Fethodistaidd, Eglwys Bresbyteraidd Cymru, Undeb yr Annibynwyr Cymraeg, a'r Eglwys Ddiwygiedig Unedig).

Mwynhaodd yr Esgob Mary daith o amgylch yr eglwys gyda Sharon Rees, sydd wedi bod yn gwasanaethu yno ers 1991. Dechreuodd y diwrnod yn y Caffi, sydd nid yn unig yn darparu bwydlen amrywiol, am bris rhesymol ond sydd hefyd yn fan lle mae pobl yn teimlo’n hyderus i siarad am eu pryderon, eu problemau a’u pryderon cymunedol.

Yn y Llyfrgell fe fwynhaodd yr Esgob Mary edrych ar siartiau gwobrwyo a gwaith celf rhai o’r bobl ifanc sy’n mynychu clybiau gwaith cartref ar ôl ysgol yr eglwys. Mae’r ystafell liwgar wedi cael ei defnyddio gan genedlaethau o bobl ifanc Penrhys. Mae Llanfair yn aml yn cydweithio ag Ysgol Gynradd Penrhys i gyflwyno amrywiaeth eang o brosiectau addysgol, gan gynnwys celf a cherddoriaeth.

Meddai’r gwirfoddolwr Natalie, “Maen nhw’n ciwio i fyny y tu allan yn rhygnu ar y drws i gael eu gadael i mewn. Mae’n ofod mor bwysig i lawer o’r plant o gwmpas yma.”

Ymwelodd yr Esgob Mary hefyd â’r ‘Boutique’ - banc dillad a’r banc bwyd. Eglura Sharon, “Roedd gennym ni deulu o chwech; mae mam, dad a phedwar o blant yn cyrraedd y llynedd, yn llythrennol gydag un cês rhyngddynt. Doedd ganddyn nhw ddim byd. Roedden ni’n gallu rhoi dillad glân i’r plant, rhoi bwyd iddyn nhw, a dodrefnu eu fflat o’n banc dodrefn ni ofynnwyd unrhyw gwestiynau.”

Yn ystod yr ymweliad derbyniodd y tîm y soffa, a gafodd ei chludo i storfa’r eglwys ac a fydd yn cael ei chynnig i bwy bynnag fydd ei hangen, yn rhad ac am ddim.

I lawer o bobl yn y gymuned, mae Llanfair yn achubiaeth. Cyfarfu’r Esgob Mary â grŵp o ferched yn eu harddegau a oedd yn y broses o gwblhau eu cwrs hylendid bwyd i’w galluogi i wirfoddoli yn y caffi.

Yn ystod yr ymweliad roedd cynlluniau ar y gweill ar gyfer cwrs parkour min nos dan arweiniad y coreograffydd arobryn Sandra Harnisch-Lacey. Mae Parkour, a elwir hefyd yn freerunning, yn ddisgyblaeth gorfforol lle mae ymarferwyr (o'r enw traceurs) yn symud yn effeithlon ac yn greadigol trwy amgylchedd gan ddefnyddio rhedeg, neidio, dringo, a symudiadau eraill i oresgyn rhwystrau.

Ers ei ddyddiau cynnar iawn mae Llanfair a Phenrhys wedi croesawu ymwelwyr o bedwar ban byd. Trwy Gyngor y Genhadaeth Fyd-eang mae Llanfair wedi creu perthynas agos ag Eglwys Iesu Grist ym Madagascar (FJKM), ac ag Akany Avoko, cartref merched yn Antananarivo. Cyn Covid roedd Llanfair wedi’i gyfoethogi gan weinidogaeth tua 30 o wirfoddolwyr o Fadagascar. Mae’r cysylltiad rhwng Penrhys a Madagascar yn cael ei gydnabod yng nghapel Llanfair gyda baner yn dangos Coeden Baobab. Ar y dail mae enwau gwirfoddolwyr Malagasy sydd wedi gwasanaethu'r eglwys dros y blynyddoedd wedi'u hysgrifennu.

Mae Llanfair hefyd yn croesawu gwirfoddolwyr o Time For God (TFG) sy’n dod i Benrhys am bron i flwyddyn gyfan i fyw a gwasanaethu yn y gymuned. Ar hyn o bryd mae'r eglwys yn cael ei chefnogi gan Filip ac Annet, sy'n treulio blwyddyn i ffwrdd o Slofacia eu mamwlad ar y Cynllun TFG. Maen nhw’n gwirfoddoli yn y caffi, ac mae Filip yn cefnogi cerddorion ifanc sy’n arwain gweithdy gitâr.

Daeth y diwrnod i ben gydag Ewcharist, lle siaradodd yr Esgob Mary am Oscar Romero a’r Forwyn Fair, gan dynnu’n debyg i’w gostyngeiddrwydd a’r gostyngeiddrwydd a ddangoswyd gan staff a gwirfoddolwyr Pen-rhys.

Mae’r eglwys yn cwrdd â chymaint o anghenion y gymuned ac yn enghraifft mor dda o wahanol enwadau yn cydweithio. Nid yn unig mae Llanfair yn ddaearyddol yng nghanol Pen-rhys ond mae yng nghanol bywyd y gymuned.

Os hoffech wneud cyfraniad i gefnogi gwaith Llanfair, gallwch wneud hynny ar wefan yr eglwys, os oes gennych ddiddordeb mewn gwirfoddoli yn Llanfair cysylltwch â llanfaironline@gmail.com.