Dathlu’r Gorffennol, Mwynhau’r Presennol ac Edrych Ymlaen At y Dyfodol.

Y Tad Matthew Gibbon, offeiriad yn Ardal Weinidogaeth De Cwm Cynon, yn myfyrio ar ŵyl wythnos o hyd yn dathlu 140 mlynedd o’r eglwys yn Aberaman.

Fel llawer o adeiladau eglwysig, mae St Margaret’s yn llawn hanes, gyda darn o byramid Giza ar y wal a darllenfa a ffenestr liw wedi’i chysegru i’r cyn-seiclwr byd-enwog Arthur Linton. Pan ddaeth hi’n amser dathlu 140 mlynedd wrth galon y gymuned yn Aberaman roedd ein tîm digwyddiadau yn awyddus iawn i ni ddathlu’r gorffennol, ond roedd yn rhaid i’r dathliadau ymwneud â mwy na hiraeth. Roedden ni eisiau dathlu’r presennol, y rôl rydyn ni’n ei chwarae yn y gymuned heddiw, a’r rôl rydyn ni eisiau ei chwarae yn y dyfodol.

Dros yr wythnos ddiwethaf mae St Margaret’s wedi cael ei thrawsnewid gan dîm gwych o wirfoddolwyr dan arweiniad June sydd wedi creu pob un o’r trefniadau blodau â thema sy’n cael eu harddangos a Diane sydd wedi gweithio mor galed i guradu ein harddangosfa hanes a threftadaeth. Mae wedi bod yn bleser gwylio’r gymuned yn dod at ei gilydd i rannu eu hatgofion.

Mae’r arddangosfa’n canolbwyntio ar thema ‘140 o flynyddoedd wrth galon y gymuned’, gan ddathlu’r rhan allweddol y mae’r eglwys yn ei chwarae ym mywydau pobl – mae priodasau, bedyddiadau, conffyrmasiwn, cerddoriaeth, teithiau a chymdeithasau i gyd yn cael eu cynrychioli. Wrth i mi sefyll wrth yr allor i ddathlu ein Offeren nos Lun teulu-gyfeillgar roeddwn yn sownd gan arwyddocâd ein pobl ifanc yn magu’r offrwm wedi’u hamgylchynu gan atgofion cenedlaethau o bobl ifanc o’u blaenau. Buont yn edrych ar y ffotograffau yn yr arddangosfa gyda chyffro, weithiau'n sylwi ar rieni, neiniau a theidiau neu hyd yn oed hen nain a thaid.

Roedd un o’r bobl ifanc yn gyffrous iawn i weld ei luniau bedydd ei hun fel rhan o’r arddangosfa. “Dw i ar dy wal di!” meddai yn gyffrous. “Wrth gwrs eich bod chi,” atebodd un o fy wardeniaid eglwys, “rydych chi'n rhan o'n stori ni!”

Rydym yn ffodus iawn i gael perthynas waith ardderchog gyda’n hysgolion lleol, a braf oedd croesawu plant o Ysgol Eglwys y Dref Aberdâr ac Ysgol Gynradd yr Eglwys yng Nghymru Cwmbach i arwain ein gweddïau canol dydd. Cawsom hefyd y pleser o groesawu 12 ci (a’u bodau dynol!) i’n gwasanaeth bendith anifeiliaid anwes – roedd pawb yn ymddwyn yn anhygoel o dda, gan gynnwys fy ngheiliog sbaniel, Oscar, sydd wedi arfer bod yr unig aelod pedair coes o’r gynulleidfa!

Ymunodd yr Esgob Mary â ni i gloi ein gŵyl gydag Offeren Ddathlu a pharti dod a rhannu. Roedd yn ddiwedd perffaith i wythnos hyfryd. Wrth i ni dorri ein cacen rhoddodd obaith i mi ymhen 140 mlynedd arall y bydd yr eglwys Aberaman yn dal i fod wrth galon y gymuned yn rhannu cacen a thorri bara.