“Mae llawenydd yn rhywbeth y gallwn ni i gyd ei gynnig i'r byd.” - Myfyrdod Adfent
Wrth i ni nodi Trydydd Sul yr Adfent mae'r Archddiacon Mark wedi ysgrifennu ein myfyrdod ar 'lawenydd'.
Nid yw llawenydd yn air rydym yn ei glywed yn aml iawn a phan edrychwn ar yr hyn sy'n digwydd o'n cwmpas, mae'n hawdd gweld pam y gallem feddwl mai ychydig iawn o lawenydd sydd mewn bywyd nac yn y byd ar hyn o bryd. Efallai, fel y bardd William Wordsworth a’r llenor C S Lewis fod angen inni gael ein ‘synnu gan lawenydd’ ac atgoffa ein hunain pam fod yr emosiwn hwn, y teimlad hwn, mewn gwirionedd, wrth galon ein ffydd fel Cristnogion.
Fel y gwnaeth Dean Jason ein hatgoffa ym myfyrdod agoriadol y gyfres hon, canolbwynt y myfyrdodau hyn yw torch neu goron yr Adfent. Rydym yn cynnau cannwyll bob wythnos ac yn troi ein sylw ar ffigurau mawr y ffydd sydd wedi mynd o’n blaenau: y Patriarchiaid, y Proffwydi, Ioan Fedyddiwr a’r Forwyn Fair Fendigaid. Rydym yn cysylltu’r ffigurau hyn â rhai o restr Sant Paul o ddoniau a ffrwythau ysbrydol: gobaith, heddwch, llawenydd a chariad. Mae’r rhain yn bethau sy’n llunio ein hiraeth yn yr Adfent, anrhegion y credwn a ddaeth i’n byd adeg y Nadolig pan wnaethpwyd y Gair yn Gnawd ac sy’n ffrwyth yr Ysbryd Glân sy’n trigo ynom.
Y peth anhygoel am lawenydd ein ffydd, yw mai llawenydd Duw ydyw. Mae’r Ysgrythur yn ein harwain i gredu mai llawenydd yw cerddoriaeth y nefoedd, bod llawenydd yn rhan gynhenid o natur Duw ac yn rhywbeth y mae’n ei rannu â ni yn Iesu. “Y pethau hyn a leferais wrthych,” medd Iesu yn efengyl Sant Ioan, er mwyn i’m llawenydd i fod ynoch, ac y byddai eich llawenydd yn gyflawn.” Rhodd Duw i ni yw llawenydd ac nid yw’n rhywbeth y gallwn ei gyflawni trwy geisio, mae’n codi o’n perthynas â Christ a’n bywyd ynddo.
Mae llawenydd, felly, yn rhywbeth y gallwn ni i gyd ei gynnig i'r byd fel Cristnogion ac fel Eglwys. Llawenydd croeso gan un sy’n ein caru y tu hwnt i fesur, sy’n ein caru ni – fel y dywedodd Awstin Sant – “fel pe bai dim ond un ohonom”. Ein un ni yw llawenydd maddeuant, gan yr un sy'n edrych allan yn gyson amdanom i droi yn ôl ato ac sydd, pan drown, yn dod yn rhuthro i'n cyfarfod. Yr eiddom ninnau hefyd yw llawenydd goleuni di-ddiffyg yn y tywyllaf o leoedd; llawenydd na all dim ei ddinistrio. Llawenydd yr atgyfodiad na all hyd yn oed marwolaeth ei dynnu oddi wrthym. Llawenydd dwfn sy'n para, nid hapusrwydd bas sy'n fyrhoedlog. Yn y drydedd wythnos hon o Adfent felly, gadewch i ni ddiolch i Dduw am y llawenydd sydd ganddo ef a ninnau.
Ar y trydydd Sul yn yr Adfent, bydd llawer ohonom wedi cynnau cannwyll binc, yn wahanol i’r tri arall. Am y drydedd wythnos hon, mae yna newid cynnil, mae'r naws yn fwy disglair, ar gyfer y trydydd Sul yw Sul Gaudete. Yr enw, a gymerwyd o air cyntaf gweddïau agoriadol traddodiadol yr Ewcharist ar y Sul hwn, “Gaudete – Llawenhewch yn yr Arglwydd bob amser”. Yn nodweddiadol, mae pob darlleniad ar y Sul hwn yn alwad i lawenydd, yn ein hatgoffa ni waeth pa mor dywyll y gall pethau edrych yn nyddiau byr, hwyr yr Adfent, nad yw gobaith yn cael ei golli, nid ydym ar ein pennau ein hunain yn y byd trist ac anodd hwn. Mae ein Brenin yn wir yn dod, mae babi ar ei ffordd. Yr hyn a wnawn ar Sul Gaudete, a wnawn drwy gydol ein bywyd Cristnogol, cynnau cannwyll o lawenydd yng nghanol nosweithiau tywyllaf hiraf y flwyddyn ac arhoswn, gyda hiraeth a gobaith unwaith eto, ‘wedi ein synnu gan lawenydd’.
Gweddi gan gymuned y Taizé: O Arglwydd Grist, cynorthwya ni i’n cynnal ein hunain mewn symlrwydd, ac mewn llawenydd, llawenydd y trugarog, llawenydd dy gariad. Caniattâ, gan ymwrthod o hyn allan bob meddwl am edrych yn ol, ac yn llawen gyda diolchgarwch anfeidrol, na allwn byth ofni rhagflaenu y wawr, i foliannu a bendithio a chanu i Grist ein Harglwydd. Amen.